Angielski i psychologia
  Standardy etyczne
 

Aktualny Kodeks Etyczny wraz z regulaminem i procedurą skałdania skarg obowiązujący w Polskim Towarzystwie Psychologii Procesu

KODEKS ETYCZNY POLSKIEGO TOWARZYSTWA PSYCHOLOGII PROCESU

 

Wprowadzenie

 

Kodeks etyczny PTPP służy pomocą w rozumieniu zawiłości zagadnień pracy terapeutycznej, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony praw klienta w procesie psychoterapii. Relacja terapeutyczna jest szczególnym rodzajem relacji interpersonalnej, która może stwarzać rozliczne trudności nieuregulowane przez kodeks cywilny lub inne regulacje prawne.

 

Kodeks etyczny jest zbiorem zasad obowiązujących terapeut(k)ę w jego/ jej relacji do klienta/ki. Zawiera również wskazówki dotyczące procesów wymagających szczególnej świadomości ze strony terapeuty/ki.

 

Procedury stosowane w sytuacjach przekroczenia zasad kodeksu przedstawione są w regulaminie Komisji Etycznej.

 

Zasady kodeksu etycznego obowiązują wszystkie osoby posiadające dyplom terapeutów pracy z procesem oraz studentów II fazy, czyli osoby posiadające formalne uprawnienia PTPP do pracy z klientami i grupami. Każde naruszenie zasad kodeksu może spowodować wszczęcie przeciwko terapeucie postępowania komisji etycznej PTPP.

 

Zasady ogólne

 

  1. Naczelną zasadą obowiązującą w pracy terapeutycznej jest dobro klienta.

  2. Terapeut(k)a pracujący/a z procesem podąża w swojej pracy za całościowym procesem klienta/ki, uwzględnia deklarowane przez niego/nią problemy i cele jak również marginalizowane aspekty, przejawiające się w postaci procesów wtórnych.

  3. Terapeut(k)a wykazuje autentyczne zainteresowanie klientem i postawę otwartości i tolerancji.

Samoświadomość

 

  1. Terapeut(k)a pracująca z procesem jest zobowiązany/a do ciągłej pracy nad sobą i doskonalenia wewnętrznego oraz korzystania z własnej pogłębionej świadomości dla dobra klientów. Rozumie i uwzględnia w swej pracy to, że jego/jej aktualna kondycja psychofizyczna, poglądy, przekonania, progi, mogą wpływać na przebieg terapii.

  1. Terapeut(k)a podchodzi do swej pracy z pokorą, zdając sobie sprawę z własnych ograniczeń. W sytuacjach wątpliwych bez wahania i zwłoki zwraca się o pomoc do superwizora.

  2. Terapeuci/tki uznając szkolenia, praktykę, różnice i doświadczenie innych osób zawodowo zajmujących się pomaganiem, odnoszą się do nich z należytym szacunkiem i uznaniem.

  3. Terapeut(k)a zdaje sobie sprawę z ograniczeń pracy terapeutycznej; w razie potrzeby przekierowuje klientów do innych specjalistów (np. medycyna, prawo, pomoc społeczna, inni terapeuci).

 

Odpowiedzialność społeczna

 

  1. Terapeut(k)a nie dyskryminuje klientów ze względu na wiek, płeć, orientację seksualną, narodowość, religię, niepełnosprawność, status ekonomiczny, ani w żaden inny sposób określony prawem.

  2. Terapeut(k)a posiada świadomość i umiejętności umożliwiające pracę nad zagadnieniami indywidualnymi, zbiorowymi i społeczno-politycznymi. W swej pracy uwzględnia kontekst kulturowy, rozumie psychologiczne i społeczne aspekty sytuacji mniejszości, grup marginalizowanych lub posiadających niższy status społeczny.

  3. Zdaje sobie sprawę z własnych poglądów oraz ich potencjalnego wpływu na pracę terapeutyczną. Ma świadomość różnicy rang i kieruje się zasadami głębokiej demokracji.

 

Przebieg terapii

 

  1. Terapeut(k)a chętnie odpowiada na wszelkie pytania i wątpliwości pojawiające się na pierwszym spotkaniu, możliwie wprost, unikając odpowiedzi niejasnych i wymijających. Również w każdym momencie terapii jest zobowiązany do odpowiadania w sposób jasny i dostosowany do stylu komunikacyjnego klienta/ki na wszelkie pytania dotyczące przebiegu terapii, stosowanych metod i technik.

  2. Wspólnie z klientem/ką omawia długość trwania terapii, jej częstotliwość, kierunki pracy, stosowane metody.

  3. Terapeut(k)a ma obowiązek poinformować klienta/kę o innych metodach terapii, jeśli uzna, że mogą one lepiej służyć klientowi/ce, lepiej spełniać jego/jej oczekiwania lub gdy klient/ka o to pyta.

  4. Przedstawia jasno klientowi/ce zasady współpracy dotyczące wysokości opłat i sposobu ich wnoszenia, odwoływania sesji przez obie strony, kończenia terapii. Każda zmiana w tych zasadach powinna być związana z ustaleniami obu stron.

  5. Terapeut(k)a jest otwarty na zmianę kierunku pracy oraz nowe problemy pojawiające się w trakcie terapii, które zgłasza klient(k)a, przy czym po stronie terapeuty/ki leży wnoszenie świadomości, jak się zmienia kierunek pracy w stosunku do ustalonego na początku terapii.

  6. Terapeut(k)a ma obowiązek uwzględniać sposób rozumienia problemu przez klienta i nie forsuje swoich pomysłów. Klient/ka ma prawo decydować, czym się chce zajmować podczas terapii i w jaki sposób. W sytuacji odmienności zdań terapeut(k)a jest zobowiązany/a wyjaśnić klientowi/ce swoje stanowisko w sposób zrozumiały dla klienta/ki, a także odstąpić od swoich pomysłów, jeśli nie są one przyjęte przez klienta/kę.

  7. Wyznacznikiem kierunku pracy terapeuty/ki jest przede wszystkim feedback klienta/ki, rozumiany jako całościowa reakcja na propozycje i interwencje terapeutyczne.

  8. Zakończenie terapii powinno organicznie wynikać z dziejących się procesów i musi się wiązać ze świadomą decyzją terapeuty/ki i klienta/ki.

a. Jeżeli jest to wyłącznie decyzja terapeuty/ki, musi być podyktowana dobrem klienta/ki, i wówczas terapeut(k)a jest zobowiązany/a do udzielenia klientowi/ce dostatecznych wyjaśnień swojej decyzji tak, żeby on/ona mógł/a ją zrozumieć i przyjąć. Dopóki nie uzyskamy kongruentnej zgody klienta/ki na zakończenie terapii, należy z nim/ą nad tym pracować. Rekomendowana jest też praca własna lub superwizyjna terapeuty/ki.

b. Jeżeli jest to decyzja klienta, co do której terapeuta ma wątpliwości, powinien je klientowi przedstawić. Jednocześnie zobowiązany jest do uszanowania decyzji klienta w tej sprawie.

 

Relacje zawodowe

 

  1. Podstawą relacji terapeutycznej jest szacunek i podmiotowe traktowanie klienta/ ki.

  2. W relacji do klienta/ ki terapeut(k)a kieruje się otwartością i tolerancją. Jeżeli własne poglądy lub nastawienia terapeuty/ki blokują akceptację postaw czy poglądów klienta/ki, i terapeut(k)a nie jest w stanie przepracować tej blokady w ramach pracy superwizyjnej, przekierowuje tę osobę do innego terapeuty.

  3. Terapeut(k)a zdaje sobie sprawę z ważności specyficznych zjawisk zachodzących w relacji terapeutycznej i dąży do jak najbardziej świadomego ich uwzględniania mając na względzie dobro klienta/ki.

  4. Terapeut(k)a zdaje sobie sprawę z rangi związanej z pełnioną przez siebie rolą, a także innych posiadanych rang i przywilejów; pracuje nad poszerzaniem tej świadomości i umiejętnością korzystania z posiadanej rangi dla dobra klienta.

  5. Terapeut(k)a nie wchodzi z klientem/ką w jakiekolwiek relacje o charakterze seksualnym ani relacje o zabarwieniu erotycznym. W przypadku pojawienia się takich uczuć pracuje nad tym w ramach superwizji.

a. Jeżeli uczucia mają charakter zaśnienia lub przeciwprzeniesienia i udaje się je przetransformować w ramach superwizji, terapeut(k)a może kontynuować pracę z daną osobą.

b. Jeżeli uczucia takie utrzymują się i mogą zaburzać przebieg pracy terapeutycznej, terapeut(k)a przekierowuje klienta/kę do kogoś innego, uprzednio przepracowując problem.

c. Terapeut(k)a nie wchodzi w relację o charakterze erotycznym z byłym klientem/ką przez okres co najmniej dwóch lat. W tym czasie obie strony pracują z zewnętrznymi osobami nad domknięciem ewentualnych wątków przeniesieniowych lub przeciwprzeniesieniowych, kwestią różnicy rang i innymi problemami związanymi z zaistniałą sytuacją.

  1. Terapeut(k)a dba o jasność kontraktu finansowego dotyczącego opłat za terapię. Nie prowadzi terapii na zasadzie barterowej wymiany usług. Nie wchodzi z klientami w interesy ani relacje o charakterze biznesowym ze względu na różnicę rang i specyfikę zjawisk relacyjnych występujących w terapii.

  2. W miarę możliwości terapeut(k)a stara się unikać pełnienia wielorakich ról wobec osób będących w terapii, w tym w szczególności ról związanych z władzą, zależnością i ocenianiem. W sytuacji wystąpienia wielorakich ról bierze na siebie odpowiedzialność za świadome wnoszenie i rozwiązywanie problemów z tym związanych.

 

Badania, publikacja wyników, popularyzacja wiedzy.

 

  1. Terapeut(k)a zachowuje szczególną ostrożność zapraszając swoich klientów do udziału w badaniach naukowych. Wobec wszystkich osób uczestniczących w badaniach kieruje się następującymi zasadami:

a. Wyjaśnia potencjalnym uczestnikom rodzaj, cel oraz sposób przeprowadzania jakichkolwiek studiów czy badań. Na wyjaśnienia należy poświęcić dodatkowy czas, uprzedzając o tym wcześniej klienta, nie może się to odbywać podczas sesji terapeutycznej.

b. Upewnia się, czy klienci/tki udzielili/ły świadomej i możliwej do zweryfikowania zgody przed rozpoczęciem badań. Bierze pod uwagę ewentualne ryzyko, że klient(k)a nie będzie w stanie odmówić, i jest szczególnie uważny/a na negatywny bądź mieszany feedback oraz wszelkie sygnały, które mogłyby wskazywać na trudności w odmowie.

c. Rozważa korzyści naukowo-badawcze w stosunku do postawienia klienta w „sytuacji prośby”. W kontakcie z własnym terapeutą lub superwizorem przygląda się własnym celom i motywacjom związanym z badaniami, tak aby uniknąć wywierania nieświadomej presji na klientów/ek.

  1. Terapeut(k)a zobowiazany/a jest do chronienia dobra i anonimowości klientów/ek w przypadku, gdy rozważana jest jakakolwiek forma publikacji materiału klinicznego. W sytuacji, gdy istnieje możliwość rozpoznania opisywanych doświadczeń, terapeut(k)a powinien uzyskać zgodę osoby zainteresowanej.

  2. Przy popularyzowaniu wiedzy z zakresu psychologii procesu w dowolnej formie (publikacje, wykłady, wystąpienia, internet) osoba prezentująca materiał dba o rzetelność, zrozumiałą formę bez nadmiernych uproszczeń oraz zachowanie anonimowości ewentualnych przykładowych doświadczeń z pracy klinicznej.

  3. Terapeut/ka zachowuje dużą świadomość podczas kontaktów z mediami. Uważa na kontekst, w którym pojawiają się wypowiedzi, bierze pod uwagę tło społeczno-kulturowe w taki sposób, by uwzględnione były zasady głębokiej demokracji. Sprawdza własną motywację, tak aby własne interesy (np. potrzeba reklamy) nie wpływały na możliwe zniekształcenia przedstawianych treści. Jest szczególnie uważny/a na to, by przykłady z praktyki nie naruszały anonimowości klientów.

 

Kompetencje i odpowiedzialność zawodowa

 

  1. Terapeuci/tki pracy z procesem, pracując zgodnie z nabytymi w trakcie szkolenia kompetencjami zawodowymi, mają obowiązek jasno i wyraźnie przedstawić klientom, jakie uprawnienia i kompetencje posiadają. Dyplomowani terapeuci pracy z procesem legitymują się dyplomem ukończenia Programu Licencyjnego. Terapeuci będący studentami w drugiej fazie szkolenia, posiadający zaświadczenie o ukończeniu I fazy Programu Licencyjnego, mają prawo do prowadzenia terapii i pracy z grupami pod stałą superwizją dyplomowanego terapeuty pracy z procesem, posiadającego uprawnienia superwizyjne. Osoby te wymienione są na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Psychologii Procesu.

  2. Wszyscy terapeuci/tki pracujący z procesem mają obowiązek stałego szkolenia i podnoszenia swoich kwalifikacji.

  3. Zaleca się aby każdy terapeuta/ka posiadał odpowiednie ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej.

  4. Etyka pracy zawodowej wymaga, aby terapeuta/ka nie przystępował/a do sesji w złej kondycji psychofizycznej.

 

Poufność i ochrona danych

 

  1. Terapeuci/tki mają obowiązek zapewnić klientom stosowne i odpowiednio wyposażone miejsce do pracy terapeutycznej, gwarantujące poufność.

  2. Terapeuci/tki mają prawo do sporządzania notatek podczas sesji. Jednak notatki te nie mogą zawierać danych osobowych umożliwiających identyfikację klienta.

  3. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych wszelkie dane osobowe klientów winny być odpowiednio chronione przed dostępem osób trzecich, natomiast osoby, których dotyczą powinny mieć możliwość wglądu do nich i ich zmiany.

  4. Wszelkie informacje pochodzące z sesji mają charakter poufny. Można je ujawnić wyłącznie na żądanie Sądu i prokuratury w przypadku wezwania na świadka. Nie ma obowiązku składania zeznań na policji.

  5. Terapeuta jest zobowiązany do zgłoszenia odpowiednim organom nadużyć i przemocy, o których dowiedział/a się podczas sesji, również wtedy, gdy nadużywającym jest klient/ka. Zaleca się kontakt z prawnikami i innymi ekspertami w razie zaistnienia takiej sytuacji.

  6. Respektując obowiązujące w tym zakresie przepisy prawne, terapeut(k)a pracując z klientem/tką stosującym/ą przemoc stosuje zasadę czerwone światło, czyli całkowita niezgoda na nadużywające zachowania oraz zielone światło, czyli gotowość pracy nad całościowym procesem klienta.

 

 

Zasady kodeksu etycznego nie wyczerpują wszelkich problemów etycznych jakie mogą się pojawić w związku z prowadzeniem i nauczaniem psychoterapii. Terapeut(k)a trzyma się obowiązujących zasad, a jednocześnie pamięta o współodczuwaniu i podmiotowym traktowaniu osób, oraz stara się w jak najbardziej świadomy sposób podchodzić do każdej sytuacji.


ZASADY DZIAŁANIA PRZY ROZPATRYWANIU SKARG

Zasady ogólne
W sytuacji, gdy klienci uważają, iż ponieśli szkodę na skutek zajęć lub terapii prowadzonej przez terapeutę/tkę, bądź też studenta/tkę psychologii procesu posiadających uprawnienia PTPP, mają prawo do wniesienia do komisji etycznej skargi. Jest ona następnie rozpatrywana zgodnie z podaną poniżej procedurą, natomiast nadrzędnym celem rozpatrywania skargi jest wysłuchanie i zrozumienie wszystkich stron, wyrażenie sprzeciwu wobec zachowań nadużywających, ochrona słabszej strony, jak również uczenie się oraz wnoszenie świadomości dla dobra osób zainteresowanych i społeczności. Wszyscy terapeuci/tki oraz studentki/ci pracy z procesem zobowiązani/ne są do przestrzegania kodeksu etycznego.

 

Jakie wnioski mogą być rozpatrywane

Komisja Etyczna rozpatruje skargi dotyczące działalności osób posiadających aktualne uprawnienia do prowadzenia terapii i pracy z grupami Polskiego Towarzystwa Psychologii Procesu.

Wnioski mogą być składane mailowo lub pocztą do komisji jako całości lub do jednego lub dwóch członków. Składający/a skargę może wnioskować o wyłączenie ze sprawy jednego z członków komisji etycznej z powodu powiązania tej osoby ze sprawą lub innych sytuacji nakładania się ról.

 

 

Tajność

Komisja działa w sposób tajny, z wyjątkiem sytuacji w których:
- wszystkie strony są zainteresowane upublicznieniem sprawy,
- Komisja uzna, iż upublicznienie sprawy będzie korzystne zarówno dla samej sprawy jak i dla PTPP jako całości, i uzyska zgodę wszystkich osób zainteresowanych,
- upublicznienie sprawy wbrew woli osoby uznanej za winną jest konieczne w celu ochrony potencjalnych klientów.

 

 

Zakres konsekwencji

- zalecenia do pracy terapeutycznej nad relacją lub nad sobą z wymaganym sprawozdaniem,
- propozycje zadośćuczynienia,
- upomnienie,

- cofnięcie rekomendacji do egzaminów,

- wydłużenie wymaganego okresu studiowana,
- cofnięcie licencji na czas określony lub na zawsze,

- zawieszenie w procesie studiowania na określony czas,
- wykluczenie z PTPP,
- upublicznienie przewinienia,
- inne, w zależności od specyfiki sprawy.

 

Koszty
Komisja Etyczna nie odpowiada za koszty poniesione przez którąkolwiek ze stron, ani też nie wydaje decyzji dotyczących odszkodowań poniesionych strat, zwrotu kosztów itp. Członkowie KE działają bezpłatnie.

 

 

Odwołanie od decyzji Komisji Etycznej
Decyzja Komisji Etycznej jest wiążąca. Terapeuta/tka lub też osoba wnosząca skargę mogą odwoływać się od decyzji. W takim przypadku komisja powołana przez zarząd PTPP podejmie decyzję, czy odwołanie powinno być ponownie rozpatrzone, a w przypadku opinii pozytywnej, przez kogo. W takiej sytuacji do sprawy mogą zostać włączeni
dyplomowani terapeuci pracy z procesem spoza komisji etycznej i/lub spoza PTPP.

 

PROCEDURA SKŁADANIA SKARG

  1. Celem procedury jest ustalenie czy terapeuta/tka złamał/a zasady Kodeksu Etycznego i, jeżeli tak się zdarzyło, zarekomendowanie stosownych działań.

  2. Skarga musi być złożona na ręce Komisji Etycznej w czasie do trzech lat od daty zdarzenia lub też zdarzeń, które spowodowały złożenie skargi.

  1. Skarga musi być przedłożona Komisji w formie pisemnej.

  1. Przedstawienie sprawy może obejmować dokumenty: listy, reklamy, paragony, notatki dotyczące sprawy, transkrypty wywiadów itd. jak również inne formy przekazu informacji w celu zapewnienia pełnego przedstawienia wszystkich okoliczności.

  2. Możliwe jest spotkanie pomiędzy Komisją Etyczną a osobą składającą skargę w celu wyjaśnienia ewentualnych niejasności. Propozycja spotkania może wyjść zarówno od osoby składającej skargę jak i od Komisji Etycznej.

  3. Osoba składająca skargę uzgadnia z Komisją Etyczną, jakie zarzuty mogą być przedstawione osobie, wobec której skarga jest kierowana.

  4. Na podstawie zgromadzonego materiału Komisja Etyczna ustala, czy i jakie zasady etyczne mogły zostać naruszone.

  5. Komisja Etyczna wydaje krótkie oświadczenie zawierające jej sposób rozumienia sprawy oraz opinię dotyczącą naruszenia zasad etycznych i przesyła je do osoby składającej skargę i do osoby wobec której skarga jest skierowana.

  6. Komisja Etyczna zaznajamia się z wyjaśnieniami i punktem widzenia osoby, wobec której skarga została skierowana. Wyjaśnienia te mogą być przesłane w formie pisemnej (w czasie nie dłuższym niż 1 miesiąc po otrzymaniu zarzutów) lub przedstawione na spotkaniu.

  7. Dalsza procedura jest uzależniona od rodzaju sprawy i dostosowana do jej specyfiki; może obejmować kolejne wyjaśnienia od każdej ze stron; spotkanie pomiędzy stronami i inne działania.

  8. W przypadku, gdy skarga nie zostanie uznana za zasadną, wszystkie dokumenty oraz inne dowody związane ze sprawą powinny zostać natychmiast zwrócone właścicielom lub zniszczone.

  9. Jeżeli skarga została uznana za zasadną, Komisja podejmuje odpowiednie działania.



HISTORYCZNY KODEKS ETYCZNY
Pracuję w oparciu o Kodeks Etyczny wypracowany przez PolskieTowarzystwo Psychologii Zorientowanej na Proces oraz Polskie Towarzystwo Psychologii Procesu.
Podlegam ocenie Komisji Etycznej Polskiego Towarzystwa Psychologii Procesu.

KODEKS ETYCZNY
POLSKIEGO TOWARZYSTWA
PSYCHOLOGII ZORIENTOWANEJ NA PROCES

Wprowadzenie

Psychologia zorientowana na proces obejmuje szerokie spektrum metod i działań ukierunkowanych na rozwiązywanie problemów dotyczących jednostek, wzajemnych relacji i stosunków międzyludzkich, grup oraz zagadnień z zakresu kultury i spraw społecznych. W polu zainteresowań tej dziedziny leżą wszelkie kwestie pojawiające się w każdorazowej sytuacji zetknięcia się jednostki ze światem otaczającym. Osoby zajmujące się psychologią zorientowaną na proces - terapeuci/tki i studenci/tki pracy z procesem, którzy po wymaganym przeszkoleniu uzyskali odpowiednie kwalifikacje zawodowe - zostały przygotowane, aby umiejętnie odkrywać i nazywać świadomość własną i swoich klientów: jednostek, par, rodzin, grup i wszelkiego rodzaju organizacji czy związków, pamiętając zarazem o fundamentalnej sprawie, iż znaczenie i możliwość rozwoju są obecne w każdym napotkanym problemie. Podstawową ideą przyświecającą naszym terapeutom jest rozbudzanie samoświadomości, poszanowanie świata i ludzi, docenianie każdej nawet najbardziej ulotnej chwili oraz wszechstronny, niemal drobiazgowy ogląd każdej, z pozoru nawet błahej, sytuacji.
Normy i standardy etyki przedstawione poniżej pomyślane są jako zbiór zasad, którymi w pracy zawodowej powinny kierować się osoby zajmujące się psychologią zorientowaną na proces. Naszym zamiarem jest stworzyć kanon fundamentalnych wartości, leżących u podstaw wykonywanego przez nas zawodu. Jednym z zupełnie podstawowych założeń jest to, iż nasza praca wymaga od nas ciągłego rozwoju i doskonalenia wewnętrznego oraz umiejętnego wykorzystywania własnej świadomości dla dobra naszych klientów.
W sytuacjach, gdy w naszej pracy podejmujemy decyzje zgodne z normami i standardami etyki, musimy pamiętać o odnoszeniu tych reguł do przepisów i wymogów prawa cywilnego, jakie obowiązują pracowników wszelkiego rodzaju organizacji i struktur niosących pomoc innym. W rzeczywistości normy i standardy etyki nakładają na nas jeszcze wyższe wymagania, aniżeli postanowienia kodeksu prawa cywilnego.
W naszej pracy zawodowej musimy stale utrzymywać wysoki poziom fachowości. Oznacza to nieustającą gotowość kształcenia się oraz doskonalenia wewnętrznego i profesjonalnego, tak długo jak długo jesteśmy aktywni zawodowo. Sami w sobie musimy odnaleźć potrzebę samokształcenia, doskonalenia metod terapeutycznych, a także wypracować w sobie postawę pokory, która pozwala zwracać się o pomoc do innych. W naszej profesji bardzo często stykamy się z innymi dziedzinami, by wymienić dla przykładu: socjologię, antropologię, psychologię, sztuki piękne, teologię, medycynę, nauki ścisłe, biologiczne itp., i właśnie w tych sytuacjach nie powinniśmy przekraczać granic własnych kompetencji, lecz zwracać się o pomoc do specjalistów z tych dziedzin.

I Zasady Postępowania

Poniższe wskazówki uwzględniające najważniejsze zasady, na których należy opierać działalność osoby pracującej z procesem, powinny:
A. stanowić przypomnienie i krótki przewodnik dla terapeutów
B. wspierać klienta uświadamiając osobom prowadzącym terapię możliwości nadużyć wynikających z posiadanej rangi
Paradygmat Psychologii Zorientowanej na Proces jest w trakcie ciągłego rozwoju, dlatego też poniższe wskazówki mogą ulegać zmianom w miarę dokonywania nowych odkryć w zakresie teorii oraz jej zastosowania.
Termin praca z procesem używany jest dla określenia Psychologii Zorientowanej na Proces.
Termin terapeutka/ta odnosi się do osób praktykujących pracę z procesem w postaci doradztwa, psychoterapii, treningów, warsztatów, szkoleń, superwizji oraz badań.
Termin klient odnosi się do adresatów wszystkich powyższych rodzajów usług. Klientem może być osoba indywidualna, rodzina, para, grupa lub inna jednostka społeczna.
Wszystkie osoby posiadające dyplom oraz studenci drugiej fazy muszą stosować się do poniższych standardów, jakiekolwiek naruszenie tych zasad może spowodować złożenie przez klienta skargi na działania terapeuty.

Standardy pracy z procesem oraz jakość opieki terapeutycznej

Dobrze prowadzona działalność wymaga nie tylko dokładnego przestrzegania Kodeksu Etycznego, ale także przepracowania i uwewnętrznienia potrzeby prowadzenia etycznej działalności. Oczekuje się, iż osoby pracujące z procesem same będą mierzyły się z tymi sprawami a nie traktowały je wyłącznie jako narzucone odgórnie przepisy. Utrzymywanie dobrego standardu zakłada ciągłe uczenie się, ćwiczenia i trening świadomości.

Uznawanymi przez nas obecnie standardami są:

1. Naczelną zasadą, jaką powinniśmy się kierować podczas każdego kontaktu z klientem jest jego dobro. Oznacza to, że świadomi naszej rangi i przywileju w relacji z klientem, wykorzystujemy je w jego najlepiej rozumianym interesie.
2. Wysoka jakość praktyki terapeutycznej wymaga umiejętności wejścia oraz podążania w wystarczająco dobry sposób za indywidualnym i całościowym procesem klienta oraz umiejętności zmieniania poziomów np. z poziomu indywidualnego na poziom rodziny.
3. Terapeuta/tka interweniuje w sytuacjach, w których dochodzi do złamania zasad etyki, aby powstrzymać nadużycia lub zachowanie wyrządzające szkodę, jak również wspomagają klienta w odkrywaniu znaczenia leżącego u podstaw takiego zachowania.
4. Cele oraz przewidywana długość trwania terapii są omawiane z klientem.
5. Terapeuta/tka powinien/na poinformować klienta o ewentualnym ryzyku związanym ze stosowanymi metodami terapeutycznymi oraz o możliwości skorzystania z innych metod, włączając w to metody nie związane z psychologią.
6. Terapeuta/tka stara się być świadomy/a swoich ograniczeń zawodowych i osobistych, tożsamości oraz systemu przekonań poprzez regularne uczestnictwo w sesjach superwizyjnych. Gdy pojawiają się wątpliwości co do umiejętności skutecznego działania, szuka rady, wsparcia oraz stosownej superwizji. Jeśli terapeutka/ta nie jest w stanie udzielić klientowi skutecznej pomocy na skutek braku kwalifikacji, doświadczenia lub własnych ograniczeń, kieruje go do innej osoby pracującej z procesem, lub innego specjalisty.
7. Kierunek terapii oraz sposób jej prowadzenia ustalane są na podstawie oddźwięku klienta, obejmującego cele klienta, sny oraz oddźwięk pojawiający się w trakcie sesji terapeutycznych.
8. Terapeutka/ta ujawnia i przepracowuje wszystkie potencjalne podwójne lub wielokrotne relacje, które mogą pojawić się i ukrywać pod rolami klienta i terapeuty/tki w trakcie terapii oraz terapeuty/tki i superwizora/ki w trakcie superwizji. Przykładowo, w pewnych momentach ktoś może zauważyć, że terapeuta/tka zachowuje się bardziej jak nauczyciel niż terapeuta/tka. Zauważanie pojawiania się i zmian tych ról, nazywanie i przejmowanie ich, przy jednoczesnej zgodzie klienta na ich zmianę, jest ważnym zagadnieniem etycznym oraz częścią procesu terapeutycznego.
9. Dla dobra klienta należy wnosić świadomość różnicy rang; odnosi się to do różnicy rang w obrębie relacji terapeutycznej oraz rang społecznych i kulturowych w szerszym kontekście.
10. Od terapeutów/tek wymaga się określenia jasnych i stosownych granic w odniesieniu do obecnych i byłych klientów oraz nie nadużywania ich seksualnie, emocjonalnie ani w jakikolwiek inny sposób.
11. Terapeuci/tki powinni być świadomi swoich potrzeb. W żadnym przypadku nie wolno w celu zaspokojenia tych potrzeb nadużywać relacji zależności z klientem.
12. Ze względu na prawdopodobieństwo skrzywdzenia klienta, terapeucie/tce nie wolno wchodzić z nim jakiekolwiek relacje natury seksualnej. Po zakończeniu wzajemnych kontaktów zawodowych, musi upłynąć odpowiednio długi okres czasu, zanim można zaangażować się w związek o charakterze erotycznym z byłym klientem. W tym okresie konieczne jest przedsięwzięcie następujących kroków:
a. z pomocą innego terapeuty/tki należy poznać i określić motywacje, które nami kierują, przeanalizować historię znajomości z klientem, i wiele innych kwestii ze szczególnym uwzględnieniem tych, które obejmują przeniesienie;
b. były/a terapeuta/tka byłego klienta potrzebuje fachowej pomocy w posługiwaniu się własną świadomością w okresie przejściowym. Pracując pod okiem i skrzydłami innego terapeuty/tki obie strony muszą wspólnie wnieść do pracy z procesem zagadnienia: siły, rangi, przywileju i przeniesienia. Ponieważ były klient zostaje włączony w ten proces, terapeuta musi wziąć na siebie odpowiedzialność za jego przebieg.
Określamy minimalny czas trwania tego okresu - rok, ponieważ pracujemy nad konkretnymi i podobnymi przypadkami raczej tuż po zakończeniu relacji zawodowej, nie ma powodu by go rozciągać na kilka lat. Jednocześnie nalegamy by faza ta trwała tyle czasu, ile zajmie przepracowanie kwestii: rangi, siły, przywileju i przeniesienia. Rozumiemy, że rozwój świadomości w tym zakresie nie jest czymś, co można przyspieszyć.
13. Terapeuci/tki są świadomi/me powagi i szkodliwości zjawiska molestowania seksualnego. Z tej też przyczyny nie angażują się w żadne działanie, w którym dopatrzyć by się można śladów molestowania seksualnego, a do takich zaliczyć należy : składanie propozycji seksualnych, nagabywanie, różne prowokujące i seksualne w swej naturze formy zachowań tak werbalnych jak i pozawerbalnych. W psychologii zorientowanej na proces podkreślamy konieczność poszanowania drugiego człowieka i podążania tropem jego informacji zwrotnej (feedback), dlatego tak istotne jest poszanowanie granic prywatności seksualnej.
14. Nasza praktyka zawodowa uwzględnia często różne formy pracy z ciałem. Tak jak i w sytuacji każdego innego kontaktu z klientem, tak i tutaj jego dobro jest dla nas nadrzędną wartością. W przypadkach, w których kontakt fizyczny jest zalecany, musimy uzyskać nań zgodę klienta. Należy wyjaśnić klientowi czemu ma służyć taka forma kontaktu i na czym ma dokładnie polegać. Niezbędne jest skupienie uwagi na informacji zwrotnej klienta - jeśli jest ona negatywna, musimy ponownie uwzględnić ją w pracy z procesem klienta, zanim znowu zechcemy powrócić do formy kontaktu fizycznego. W pewnych sytuacjach jakikolwiek kontakt fizyczny może być niewłaściwy. Dotyczy to przypadków nadużycia fizycznego, skrupułów moralnych, nadwrażliwości na dotyk, lub istniejących wcześniej uwarunkowań fizycznych.
15. Gdy w trakcie terapii pojawia się trudny do rozwiązania problem relacyjny, terapeutka/ta powinna/en zasięgnąć pomocy osoby, której ufają obie strony, zarówno on(a) jak i klient. (Patrz: procedura składania zażaleń)
16. Terapeutka/ta powstrzymuje się od wszelkich form politycznej i religijnej indoktrynacji.
17. W sytuacjach, gdy zdolność działania terapeuty/tki jest ograniczona np. w przypadku choroby lub też pojawienia się uprzedzeń należy podjąć wszystkie konieczne środki zapobiegawcze. Mogą one obejmować czasowe wycofanie się z prowadzenia praktyki terapeutycznej. Podjęcie takiej decyzji następuje po konsultacji z kolegami, superwizorami i/lub nauczycielami.
18. Terapeuta/tka z chęcią omawia z klientem przebieg terapii i w uzasadnionych przypadkach może wraz z klientem podjąć decyzję o zmianie terapeuty/tki.

Uczciwość
Osoby zajmujące się zagadnieniami psychologii zorientowanej na proces muszą być świadome swych skłonności do wyolbrzymiania poczucia własnej wartości, zachłanności, zazdrości, niewłaściwego wykorzystywania rangi i przywileju i wielu innych cech , które w każdym z nas kształtuje kulturowo-społeczne zaplecze. To, w jakim stopniu jesteśmy gotowi przyznać się do swoich ułomności, tych, o których już wiemy i tych, które za jakiś czas ujawnią się z pewnością w naszym życiu prywatnym i społecznym, i pracować nad ich przezwyciężeniem, określa w jakim stopniu możemy ukazać własne zintegrowanie i pełnię wewnętrzną.

Poszanowanie praw i godności człowieka.
W każdej sytuacji, gdy uświadamiamy sobie pojawienie się negatywnych odczuć lub reakcji, naszym obowiązkiem jest poddać je pracy z procesem wewnętrznym bądź też zwrócić się o pomoc do kolegów terapeutów, aby przepracować je zewnętrznie. Naturalnie, włączenie się osób trzecich w rozwiązanie każdego problemu ma sens tylko pod warunkiem, że ich ingerencja nie naruszy dobra tych, w stosunku do których odczuwamy negatywne emocje. W naszej pracy zawodowej w pełni respektujemy fundamentalne prawa, godność i wartość wszystkich ludzi. Szanujemy prawo jednostek do prywatności, intymności, samostanowienia, wolności, pamiętając zarazem, iż egzekwowanie tych powyższych niezbywalnych praw człowieka może pozostawać w sprzeczności z literą prawa. Jesteśmy świadomi kulturowych, indywidualnych różnic obejmujących kategorie wieku, płci, rasy, przynależności etnicznej, narodowości, religii, orientacji seksualnej, ułomności fizycznej i psychicznej, języka oraz statusu społeczno-ekonomicznego. Podejmujemy wysiłki w celu wyeliminowania negatywnych odruchów i reakcji, jakie mogą w nas wywoływać wymienione powyżej kategorie różnicowania ludzi i nigdy świadomie nie uczestniczymy, ani też nie dajemy przyzwolenia jakimkolwiek praktykom i formom dyskryminowania innych.

Głęboka demokracja
Terapeuta/tka posiada świadomość oraz umiejętności umożliwiające pracę w obrębie zagadnień indywidualnych, zbiorowych i kulturowych. Należy również uwzględnić umiejętność wnoszenia świadomości dotyczącej spraw rangi oraz siły, które odnoszą się do życia klientów w świecie, w relacji terapeutycznej oraz w relacjach związanych z Towarzystwem.

Odpowiedzialność społeczna.
Naszą pracę postrzegamy w szerokim kontekście świata otaczającego. Jest on obecny w we wszystkich naszych poczynaniach, i tych skupionych na nas samych, i tych ukierunkowanych na naszych klientów: jednostki, pary, rodziny, grupy, organizacje. Odpowiedzialność zawodowa determinuje nasze postępowanie w kwestiach lokalnych i globalnych. Czujemy się zobowiązani do stałego samokształcenia się i kontynuowania studiów nad wszelkimi zjawiskami zachodzącymi w świecie współczesnym, z którymi stykamy się w naszej pracy, i na które poprzez naszą działalność zawodową chcemy mieć wpływ. Spoczywa na nas obowiązek poszukiwania nauczycieli z tych rejonów świata, w których pracujemy, abyśmy mogli uczyć się od nich ich historii, rozumienia świata i sposobu życia.
Naszym zadaniem jest również wnoszenie wkładu w życie szerszej społeczności poprzez różne projekty badawcze, na przykład: rozpowszechnianie prowadzonych przez nas badań, organizowanie i uczestnictwo w otwartych konferencjach naukowych, panelach dyskusyjnych poświęconych pracy z procesem oraz współdziałanie z tymi organizacjami i strukturami, którym przyświeca idea sprawiedliwości społecznej. W naszej pracy musimy dołożyć wszelkich sił, aby pojedyncze zagadnienie, z którym w danym momencie stykamy się rozpatrywać z każdej możliwej strony. Podkreślamy konieczność poświęcenia należytej uwagi i wysłuchania każdej ze stron uczestniczącej w sprawie, którą się zajmujemy i to nie tylko dlatego, że mają one do tego pełne prawo, ale i z tego względu, że jeśli w naszej pracy pominiemy jakiś szczegół, to wówczas może okazać się, iż jakiekolwiek znalezione przez nas rozwiązanie problemu będzie bardziej wątpliwe i tendencyjne niż sam problem. Jednym z podstawowych zadań osób zajmujących się psychologią zorientowaną na proces jest tworzenie starszyzny, która tak samo troszczy się o całość jak i o każdą jej część.

Relacje zawodowe
Terapeuta/tka świadomy/ma swoich ograniczeń w zawodowej praktyce terapeutycznej, kontaktuje się w razie potrzeby z odpowiednimi specjalistami.
Nawiązując kontakt z innymi specjalistami, terapeuta/tka kieruje się dobrem klienta. W przypadku kwestii interdyscyplinarnych zasięga pomocy odpowiednich specjalistów. W trakcie zespołowej pracy z klientem dobrym pomysłem jest pomaganie mu w przeprocesowaniu punktów widzenia członków tego zespołu. Etyczne będzie także zapoznanie się z różnymi paradygmatami i sposobami prowadzenia terapii, aby być w stanie używać ich języka podczas kierowania klienta do innego specjalisty. Terapeuta/tka powinna/nien być świadomy/ma ograniczeń związanych z prowadzoną przez siebie terapią i w razie potrzeby komunikować potrzebę skorzystania z innych usług specjalistycznych, włączając w to skierowanie klienta do innego terapeuty/tki, w przypadku osiągnięcia przez terapeutę/tkę granic możliwości zawodowych.

Kontrakty
Na początku spotkań z klientem terapeuta/tka jasno przedstawia i ustala prawa i obowiązki terapeuty/tki i klienta. Kontrakty z klientami jasno regulują kwestie:
- opłat i sposobu ich wnoszenia,
- wakacji,
- odwoływania sesji przez obie strony,
- częstotliwości prowadzenia sesji,
- długości terapii,
- wykorzystywanych metod,
- zmiany terapeuty
- kończenia terapii,
- możliwości pracy z innymi pracującymi z procesem i terapeutami
- upewnienia się, że klient rozumie zawierany kontrakt.
Wszystkie zmiany w kontrakcie powinny wynikać z ustaleń obu stron. W przypadku, gdy terapeuta/tka chciał(a)by jednostronnie zmienić wysokość opłat lub też podjąć decyzję o zakończeniu terapii, musi odpowiednio wcześniej zawiadomić klienta oraz umożliwić starannie przepracowanie tych zagadnień, w celu zachowania integralności pracy.

Przedstawianie się
Terapeuta/tka otwarcie mówi o swoim poziomie zaawansowania, doświadczeniu oraz innych kwalifikacjach zawodowych. Studentki/ci pracy z procesem powinny/ni określać się jako osoby, które ukończyły I fazę Programu Licencyjnego Polskiego Towarzystwa Psychologii Zorientowanej na Proces i mają prawo do prowadzenia terapii i pracy z grupami pod stałą superwizją Dyplomowanego Nauczyciela Psychologii Zorientowanej na Proces.

Wyposażenie miejsca pracy
Terapeuta/tka zapewnia stosowne miejsce, wyposażenie oraz warunki odpowiednie do rodzaju prowadzonej terapii.

Prowadzenie badań
Terapeuta/tka zobowiązany/na jest do:
a. wyjaśnienia klientom rodzaju, celu oraz sposobu przeprowadzenia jakichkolwiek studiów czy badań, w których mają uczestniczyć klienci,
b. upewnienia się, że klienci udzielili świadomej i możliwej do zweryfikowania zgody przed rozpoczęciem badań.

Publikacja wyników
Terapeuta/tka zobowiązany/na jest do zabezpieczenia dobra i anonimowości klientów. W przypadku, gdy rozważa się jakąkolwiek formę publikacji materiału klinicznego, zobowiązany/na jest do uzyskania zgody klientów.

Zobowiązania wobec studentów i relacje między nauczycielami i studentami
W społeczności studentów pracy z procesem wielu z nas wciela się w role ucznia i nauczyciela. Rozumiemy, że w życiu społecznym jednostki podzielają wspólne romantyczne zainteresowania, i że czasami owocują one bardzo osobistym związkiem terapeutów i ich uczniów. Kiedy istotnie tak się dzieje, należy przestrzegać następujących zasad:
1. nauczycielowi nie wolno egzaminować danego studenta, być jego opiekunem naukowym, podejmować jakichkolwiek decyzji, które mogłyby zakłócić proces uczenia się studenta
2. nauczyciel nie może mieć systemowej przewagi nad studentem, aby uniknąć nieuczciwej dynamiki we wzajemnych stosunkach
3. w przypadku, gdy współpraca zostaje zakończona, ponieważ student zakończył cykl nauki, powyższe zasady mają również zastosowanie w celu uniknięcia świadomej bądź nie, chęci odwetu ze strony nauczyciela.

Kwestie zawodowe

1.Superwizja
Terapeuta/tka oraz studenci/tki drugiej fazy zobowiązani/ne są do przestrzegania wymagań dotyczących superwizji stosownie do liczby sesji odbytych z klientami. (patrz Regulamin Studiów)
2. Reklama
Reklama powinna ograniczać się do informacji dotyczących kwalifikacji i doświadczenia oraz treści planowanych zajęć czy warsztatów.
3. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej
Terapeuta/tka powinni/ne upewnić się, że prowadzona przez nich praktyka objęta jest stosownym ubezpieczeniem.
4. Poufność
Wszystkie informacje pochodzące od klienta oraz innych specjalistów uznawane są za poufne. Osoby trzecie nie powinny mieć do nich dostępu, z wyłączeniem następujących przypadków:
a. Terapeuta/tka może wymieniać informacje z innymi specjalistami, w uzasadnionych okolicznościach i za zgodą stron
b. w przypadku skierowania klienta do innego terapeuty/tki (za zgodą stron) oraz dla potrzeb superwizji
c. w przypadkach gdy informacji żądają właściwe, określone prawem organy, np. sąd.
d. kontakt z krewnymi lub przyjaciółmi powinien następować wyłącznie po uzyskaniu jasno wyrażonej zgody i za wiedzą klienta. Wyjątki od tej reguły mogą pojawić się np. w przypadku terapii osób nieletnich oraz osób zagrażających sobie lub innym - decyzje te powinny być podejmowane w trakcie konsultacji z superwizorem/ką
e. w przypadku, gdy materiał klienta ma zostać użyty w badaniach, należy wcześniej uzyskać jego zgodę.
5. Ochrona danych
Terapeuta/tka powinien/na poinformować klientów o prawie dostępu do sporządzanych notatek gwarantowanym przez ustawę o ochronie danych osobowych z 29.08.1997 roku (Dz.U.02.101.926) Terapeuta/tka powinien/na mieć świadomość swojej odpowiedzialności oraz praw klientów w świetle regulacji dotyczących ochrony danych osobowych oraz innych przepisów prawnych.

II Kodeks Etyczny

Wstęp
Zasady postępowania oraz procedura składania skarg obowiązujące w Polskim Towarzystwie Psychologii Zorientowanej na Proces mają na celu wspieranie postępowania opartego na zasadach etyki. Mianem etyki określa się tu nie tylko zbiór zasad lecz również rozwój uważności i świadomości potrzebnych w pracy z klientami. Należy także wziąć pod uwagę możliwy wpływ terapeutów/ek na klienta. Zatem koniecznym staje się ciągłe doskonalenie swoich umiejętności oraz uczestnictwo w superwizji. Etyczne postępowanie w Psychologii Zorientowanej na Proces oparte jest na poglądzie, który szanuje mądrość klienta tj. jednostki, relacji, grupy lub społeczności oraz kierunek, w którym chce on podążać. Określa to świadomość wnoszona do interakcji oraz oddźwięk ze wszystkich aspektów procesu klienta. Oddźwięk ten obejmuje również świadomość zagadnień związanych zarówno z rangą społeczną jak i tą wynikającą z relacji terapeutycznej oraz z życia klienta w społeczności.
Dla Psychologii Zorientowanej na Proces centralnym zagadnieniem, jest koncepcja procesu, lub też ciągłej zmiany. Kodeks Etyczny oraz Zasady Postępowania zajmują się świadomością terapeuty/tki oraz zdolnością do pracy na styku zagadnień jednostkowych, zbiorowych i kulturowych. Należy również uwzględnić umiejętność wnoszenia świadomości dotyczącej spraw rangi oraz siły, które odnoszą się do życia klientów w świecie, w relacji terapeutycznej oraz w relacjach związanych z Towarzystwem.

Kodeks Etyczny
Kodeks Etyczny obowiązuje wszystkich członków Polskiego Towarzystwa Psychologii Zorientowanej na Proces, uczestniczących w szkoleniu albo posiadających licencję terapeutyczną lub rekomendację Polskiego Towarzystwa Psychologii Zorientowanej na Proces. Członkowie Towarzystwa zobowiązując się do przestrzegania tych zasad przyjmują odpowiedzialność wobec swoich klientów, Towarzystwa oraz samych siebie.

1. Zasady etyczne.
a. Naczelnym celem wszystkich terapeutów jest dobro klienta. Jako terapeuta/tka zobowiązujemy się używać naszych umiejętności zawodowych w celu służenia dobru klienta.
b. Celem terapeuty/tki jest wnoszenie świadomości całego procesu niezależnie czy będzie on intrapsychiczny, interpersonalny, społeczny czy też transpersonalny, w każdym momencie swojej pracy.
c. Kierunek terapii ustalany jest i regulowany jest na podstawie otrzymywanego w danym momencie oddźwięku ze strony klienta.

2. Odpowiedzialność zawodowa.
a. Terapeuta/tka przedstawiają się zgodnie z prawdą, jeśli chodzi o kwalifikacje zawodowe, doświadczenie, oraz przynależność do Towarzystwa.
b. Terapeuta/tka uznaje szkolenie, praktykę, różnice oraz doświadczenie innych osób zawodowo zajmujących się pomaganiem, oraz odnosi się do nich z szacunkiem.
c. Osoby prowadzące terapię powinny wyjaśnić klientowi wszystkie aspekty kontraktu.

3. Kompetencje zawodowe.
a. Członkowie Towarzystwa Terapeuta/tka pracujący z procesem prowadzą działalność stosownie do poziomu wyszkolenia oraz posiadanych kompetencji.
b. Terapeuta/tka zobowiązany/na jest do utrzymywania wysokiego poziomu umiejętności poprzez ciągły rozwój zawodowy
c. W przypadku wątpliwości do poziomu własnych umiejętności, powinni poszukać rady, wsparcia oraz superwizji.
d. W sytuacjach, gdy zdolność działania terapeuty/tki jest ograniczona np. w przypadku choroby lub też pojawienia się uprzedzeń należy podjąć wszystkie konieczne środki zapobiegawcze.
e. Terapeuta/tka z chęcią omawia z klientem przebieg terapii

4. Relacje zawodowe
a. Terapeuta/tka stara się być świadomym/mą konsekwencji wynikających z rang i przywilejów we wszystkich obszarach życia: społecznym, społeczności lokalnej, psychologicznym i duchowym, znajdujących swoje odbicie w relacji terapeutycznej.
b. Członkowie Towarzystwa szanują godność i integralność osób, z którymi utrzymują relacje zawodowe, a szczególnie prawo tych ludzi do decydowania o sobie, oraz odpowiedzialności za samych siebie.
c. Terapeuta/tka nie nadużywa swoich klientów, włączając w to nadużycia natury seksualnej oraz wszelkie formy indoktrynacji politycznej czy religijnej.

5. Poufność oraz ochrona danych.
a. Członkowie Towarzystwa traktują z najwyższą dyskrecją wszystkie informacje uzyskane o ludziach oraz instytucjach w okresie trwania łączących ich relacji zawodowych.
b. Informacje poufne obejmują dane personalne klienta oraz wszystkie dane, których poznanie przez osoby trzecie naruszałoby zasadę poufności.
c. Przekazywanie takich informacji jest dozwolone jedynie w interesie klienta i tylko w przypadku wyrażenia przez niego zgody.

6. Badania.
Terapeuta/tka zobowiązany/na jest do:
a. wyjaśnienia klientom rodzaju, celu oraz sposobu przeprowadzenia jakichkolwiek studiów czy badań, w których mają uczestniczyć klienci,
b. upewnienia się, że klienci udzielili świadomej i możliwej do zweryfikowania zgody przed rozpoczęciem badań.

7. Publikacja wyników badań
Terapeuta/tka zobowiązany/na jest do chronienia dobra oraz anonimowości klientów w przypadku, kiedy rozważana jest jakakolwiek forma publikacji materiału klinicznego oraz do uzyskania ich zgody, kiedy tylko jest to możliwe.

8. Poufność w świetle prawa
a. Gdy przekazania informacji wymaga prawo i zażądały jej właściwe władze np. sąd, klient musi zostać poinformowany z wyprzedzeniem o przyczynach takiego postępowania oraz jakie informacje zostaną ujawnione.
Odmowa odpowiedzi na pytania zadawane przez policję nie jest wykroczeniem. Każdy jednak, do kogo dotrą informacje dotyczące nadużyć względem dzieci powinien natychmiast zasięgnąć porady prawnej i opinii ekspertów. W przypadku współpracy z klientem, który fizycznie znęca się nad dzieckiem lub osobą starszą, zagraża innym, naszą troską winno być dobro osób skrzywdzonych. Zarazem jednak naszym obowiązkiem jest uczynić wszystko co możliwe, aby nasz klient otrzymał pomoc adekwatną do sytuacji, jak również zachęcić go do wzięcia pełnej odpowiedzialności za krzywdy, jakie wyrządził innym.
b. Nie ma podstaw prawnych zobowiązujących do odpowiadania na pytania radcy prawnego lub do wypowiadania się na temat związany z prowadzonym śledztwie, oprócz wezwania sądu
c. Prawo nie zobowiązuje terapeuty/tki do stawiania się w sądzie na prośbę stron w sprawie lub też na prośbę ich prawników, chyba, że zostanie wezwany/na przez sąd w roli świadka.
d. Występując w roli świadka terapeuta/tka ma obowiązek odpowiadania na pytania oraz, na polecenie sądu, przedstawienia stosownych dokumentów. Odmowa odpowiedzi może być uznana za obrazę sądu i ukarana, chyba że istnieją podstawy prawne do nieudzielania odpowiedzi.
e. Jedynie prokuratura i sąd mogą zwolnić terapeutę/tkę z obowiązku dotrzymania tajemnicy zawodowej.
f. Policja może domagać się udostępnienia materiału dowodowego np. w postaci notatek z sesji, lecz mamy obowiązek udostępnić je jedynie w sytuacji postanowienia prokuratorskiego. Przeszkadzanie policji w zabraniu takich dokumentów może być uznane za wykroczenie.
g. Osoby prowadzące praktykę powinny poszukać porady prawnej i/lub skontaktować się z Towarzystwem w przypadku wątpliwości dotyczących swoich praw i obowiązków, zanim zaczną działać w sposób niezgodny z zawartym z klientem kontraktem.

9. Postępowanie sądowe
Terapeuta/tka który/a został/a skazany/na przez sąd za jakiekolwiek wykroczenie kryminalne, lub który/a jest podmiotem wygranego postępowania cywilnego wniesionego przez klienta powinien/na zgłosić ten fakt Komisji Etycznej Towarzystwa w celu podjęcia odpowiednich działań.

III REGULAMIN KOMISJI ETYCZNEJ

1. Skład
a. W skład Komisji Etycznej wchodzą minimum cztery osoby.
b. Podstawowym kryterium wyboru jest zaufanie członków Towarzystwa.

2. Wybór i zmiany w składzie Komisji
a. Komisja Etyczna jest w całości wybierana przez Walne Zebranie.
b. Odwołania członków Komisji dokonuje Walne Zebranie.
c. Osoba, która z uzasadnionych powodów chce zrezygnować z członkostwa w Komisji Etycznej informuje o tym pisemnie Zarząd i Komisję Etyczną.
d. Zmiany osobowe w składzie Komisji Etycznej pomiędzy Walnymi Zebraniami muszą być zatwierdzone przez Zarząd. Liczba członków dokoptowanych przez Komisję nie może przekraczać 1 liczby członków pochodzących z wyboru.

3. Spotkania Komisji
Komisja spotyka się
a. nie rzadziej niż raz na trzy miesiące, lub
b. w terminie nie dłuższym niż 1 tydzień od wpłynięcia wniosku lub zażalenia

4. Zadania Komisji
a. Opracowanie i aktualizacja zasad etycznych Polskiego Towarzystwa Psychologii Zorientowanej na Proces
b. Nawiązywanie współpracy z innymi ciałami innych towarzystw lub organizacji psychologicznych
c. Organizacja procesów grupowych, jeżeli wymaga tego sytuacja w Towarzystwie.
d. Rozpatrywanie wniosków, skarg i zażaleń pochodzących od studentów, klientów i nauczycieli Pracy z Procesem; a także innych wniosków dotyczących osób używających w swojej działalności nazwy psychologii zorientowanej na proces (pracy z procesem).
d.1. Przyjmowanie wniosków, skarg i zażaleń
- Skargi i zażalenia powinny być formułowane na piśmie i przekazywane dowolnemu członkowi Komisji osobiście, pocztą lub e-mailem - Komisja wysyła e-maile potwierdzające otrzymanie, przyjęcie i rozpatrywanie sprawy
d.2. Określanie procedur rozpatrywania wniosków i zażaleń
Procedury mogą obejmować m.in.;
- prowadzenie rozmów wyjaśniających,
- zbieranie danych,
- organizację procesów grupowych,
- konsultacje z przedstawicielami POP w kraju i za granicą,
- konsultacje prawnicze,
- inne, w zależności od potrzeb.
d.3. Procedura zgłaszania skarg formalnych i ich rozpatrywania opisana została osobno – część IV Procedura zgłaszania skarg
d.4. Propozycje konsekwencji i sposobu ich egzekwowania
(do zatwierdzenia przez Zarząd lub Walne Zebranie członków Towarzystwa)
Konsekwencje mogą obejmować:
- zalecenia do pracy terapeutycznej nad relacją lub nad sobą z wymaganym sprawozdaniem;
- propozycje zadośćuczynienia;
- upomnienie;
- naganę;
- cofnięcie licencji;
- wykluczenie z Towarzystwa;
- upublicznienie przewinienia;
- inne, w zależności od specyfiki sytuacji.

5. Zasady działania
a. Komisja Etyczna kieruje się w swym działaniu zasadami głębokiej demokracji:
- dąży do ujawnienia wszystkich istniejących w polu punktów widzenia,
- tworzy atmosferę wsparcia dla głosów o niższej w danym momencie randze pamiętając, że rangi mogą się zmieniać,
- dąży do znalezienia świadomego rozwiązania, wspierającego rozwój wszystkich zainteresowanych stron;
b. Komisja stoi na straży przestrzegania norm etycznych, wypracowywanych przez Towarzystwo;
c. Komisja działa w sposób tajny, z wyjątkiem sytuacji w których:
- strony są zainteresowane upublicznieniem sprawy,
- Komisja uznaje, iż upublicznienie sprawy będzie korzystne zarówno dla samej sprawy jak i dla Towarzystwa jako całości, i uzyskuje zgodę osób zainteresowanych,
- upublicznienie sprawy wbrew woli osoby uznanej za winną jest formą wymierzenia kary.

IV Procedura zgłaszania skarg

Wstęp
W sytuacji, gdy klienci uważają, iż ponieśli szkodę na skutek terapii prowadzonej przez certyfikowanego/ną terapeutę/tkę, bądź też studenta/tkę drugiej fazy pracującego/cą pod superwizją, mają prawo do wniesienia skargi. Chcemy żeby opisane poniżej zasady tworzyły przestrzeń, w której zarówno osoba wnosząca skargę jak i osoba, na którą skarga jest złożona, mogą poczuć się wysłuchani oraz wspierani. Odbywa się to poprzez podążanie za jasno zdefiniowaną procedurą zgłaszania zażaleń, oceniania ich oraz podejmowania dalszych działań przez uprawnione do tego, bezstronne ciało - Komisję Etyczną. Towarzystwo uznaje, że naruszenie Zasad Postępowania lub Kodeksu Etycznego jest sprawą poważną i że na Towarzystwie spoczywa odpowiedzialność za ochronę zarówno klientów jak i swoich członków. Teoria Psychologii Zorientowanej na Proces zakłada również, że konflikt zdarza się w społeczności w pewnym celu oraz że osoby zajmujące się pracą z procesem wykorzystają posiadane umiejętności w rozwiązywaniu konfliktów oraz świadomość skutków rang i przywilejów w procesie przepracowania tych skarg, zanim zostaną one przedłożone Komisji Etycznej.
Celem Komisji Etycznej jest wyrażanie sprzeciwu wobec pewnych zachowań, ale również uczenie się oraz wnoszenie świadomości dla dobra osób zainteresowanych, społeczności oraz świata. Wszyscy trapeuci/tki oraz studentki/ci pracy z procesem zobowiązani/ne są do przestrzegania Kodeksu Etycznego.

Procedura wstępna
1. Celem tej procedury jest stworzenie wspierającego miejsca, w którym nieusatysfakcjonowany klient może przedstawić swoją skargę wykwalifikowanemu i bezstronnemu mediatorowi. Mediatorem może być jedynie doświadczony/na terapeuta/tka, wykształcony/na w kierunku rozwiązywania konfliktów, posiadający/a zaufanie Komisji Etycznej, terapeuty/tki oraz klienta.
2. Klient (na tym etapie nie uwzględnia się osób trzecich) nie jest zadowolony z terapeuty/tki lub też studenta/tki drugiej fazy i kontaktuje się z Komisją Etyczną. Komisja wyznacza mediatora - osobę posiadającą zaufanie Komisji, klienta oraz terapeuty/tki.
Procedura wstępna obejmuje trzy stadia:
a. Mediator omawia sprawę z klientem: może pomagać na wiele sposobów: od udzielenia informacji na temat teorii pracy z procesem (oraz innych metod terapii) do wskazówek, jak sformułować oficjalną skargę. Mediator może wyjaśnić kwestie teoretyczne związane z zachowaniem, na które wnoszona jest skarga. Może również interpretować Kodeks Etyczny.
b. Mediator może rozpocząć (po uzyskaniu zgody klienta) dialog z terapeutą/tką, starając się umożliwić polubowne rozwiązanie konfliktu.
c. Jeżeli próby polubownego rozwiązania nie powiodą się lub jeżeli osoba wnosząca skargę żąda tego i jest oczywiste, że skarga wymaga zbadania, mediator może doradzić klientowi jak wnieść oficjalną skargę.
3. Przebieg procedury wstępnej jest tajny, rozgrywa się pomiędzy klientem, terapeutą/tką oraz mediatorem.
4. W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie rażącego złamania zasad Kodeksu Etycznego obowiązkiem mediatora jest wyjaśnienie osobie składającej skargę, że w tym przypadku nie można zastosować procedury wstępnej.
5. Uwaga: w związku z zasadą przedawnienia się sprawy po upływie pięciu lat, za moment złożenia skargi uznaje się datę pierwszego poinformowania Komisji Etycznej o złożonej skardze, a nie datę rozpoczęcia procedury formalnej.

Procedura składania oficjalnych skarg
1. Celem procedury formalnej jest ustalenie czy terapeuta/tka złamał/a zasady Kodeksu Etycznego i, jeżeli tak się zdarzyło, zarekomendowanie stosownych działań.
2. Skarga musi być złożona na ręce Komisji Etycznej w czasie do pięciu lat od daty zdarzenia lub też zdarzeń, które spowodowały złożenie skargi.
3. Terapeuta/tka posiadał/a rekomendację Towarzystwa do prowadzenia terapii, a student/tka drugiej fazy pracował/a pod superwizją w czasie, gdy miało miejsce opisywane zdarzenie.
4. Osoba składająca skargę przed złożeniem oficjalnej skargi musi przejść procedurę wstępną.
5. Osobie składającej skargę oraz terapeucie/tce przydzielani są zaufani mediatorzy. Mediatorzy muszą cieszyć się zaufaniem obydwu stron.
6. Rolą mediatorów jest wspieranie stron i zagwarantowanie, że sprawa zostanie w całości przedstawiona Komisji.
7. Komisja może uznać za potrzebne dołączenie do składu Komisji prawnika.
8. Przedstawienie sprawy może obejmować dokumenty: listy, reklamy, paragony, notatki dotyczące sprawy, transkrypty wywiadów itd. jak również inne formy przekazu informacji w celu zapewnienia pełnego przedstawienia wszystkich okoliczności.
Gdy wszystkie zainteresowane strony czują, że zebrane przez nie materiały są kompletne, przedkładają je Komisji Etycznej. Komisja Etyczna wyznacza datę spotkania stron, z wyjątkiem przypadku, gdy uzna, że przedłożone materiały nie stanowią uzasadnienia dla podjęcia dalszych działań.
9. Komisja wysyła zawiadomienie o spotkaniu oraz krótkie oświadczenie przedstawiające jej sposób rozumienia sprawy oraz wyznaczające obszar dyskusji. Oświadczenie to zawiera odniesienia do poszczególnych dokumentów i przedstawionych tematów jak również do argumentów oraz dowodów, które mają zostać Komisji przedstawione.
10. Na tym etapie obie strony mogą starać się o zmianę warunków spotkania, Komisja ustosunkowuje się do tego. We wszystkich przypadkach decyzja Komisji jest ostateczna.
11. Spotkanie stron rozpoczyna się po uzgodnieniu obszaru dyskusji.

Oficjalne spotkanie stron i wysłuchanie skargi przez Komisję
1. Działania podejmowane przez Komisję Etyczną związane są z dwoma zasadami:
a. Potrzebą ochrony klientów przed nieetycznymi lub też niekompetentnymi działaniami terapeutów/tek lub też studentów/tek drugiej fazy oraz faktem, że odpowiedzialność taka spoczywa zarówno na Komisji jak i na osobie, na którą składana jest skarga. Wszelkie działania podejmowane w wyniku tego spotkania powinny być zgodne zarówno z regułami stosownej procedury rozpatrywania skarg, jak również z uznawaną przez
pracę z procesem koncepcją konfliktu jako procesu zawierającego pożyteczne informacje oraz posiadającego potencjał rozwojowy.
b. W przypadku uznania, że terapeuta/tka naruszył/a Kodeks Etyczny, Komisja Etyczna rozpatruje skargę i sprawdza, w jaki sposób może ona posłużyć rozwijaniu lepszej praktyki terapeutycznej.
2. Na spotkaniu powinni być obecni: Komisja Etyczna w pełnym składzie, zainteresowane strony oraz ich mediatorzy. Dopuszcza się również obecność prawnika.
3. Jeżeli któraś ze stron nie przybędzie na spotkanie nie musi to oznaczać rozpatrzenia sprawy na jej niekorzyść, niemniej jednak może tak się zdarzyć, a na pewno wywrze to wpływ na rozważania Komisji. Jeżeli osobą nieobecną, bez zgłoszenia okoliczności usprawiedliwiających, jest terapeuta/tka, może spowodować to odebranie mu/jej członkostwa Towarzystwa.
4. Spotkanie rozpoczyna się od przedstawienia sprawy przez osobę składającą skargę, następnie prawo wypowiedzenia się ma terapeuta/tka. Podczas tej części spotkania można wzywać świadków. Świadkowie przebywają w pomieszczeniu, gdzie odbywa się posiedzenie jedynie w czasie składania zeznań. Zasadę tą przyjmuje się w celu zapewnienia obu stronom maximum poufności oraz ochrony. Komisja może zadawać stronom oraz świadkom pytania.
5. Obie strony mogą formułować pytania do drugiej strony i przedkładać je osobie
z Komisji Etycznej, która przewodniczy rozpatrywaniu danej sprawy. Od uznania przewodniczącego/cej zależy czy zezwoli na zadanie tych pytań.
6. Po wysłuchaniu obu stron przewodniczący/ca ogłasza koniec przedstawienia sprawy. Komisja udaje się wtedy na spotkanie trwające nie mniej niż pięć minut oraz nie więcej niż godzinę, a po powrocie przedstawia swoją decyzję dotyczącą uznania (lub nie) skargi, lub też datę (w terminie 14 dni) kiedy zostanie wydana decyzja.
7. W przypadku, gdy skarga nie zostanie uznana za zasadną, wszystkie dokumenty, taśmy oraz inne dowody związane ze sprawą powinny zostać natychmiast zwrócone właścicielom lub zniszczone.
8. Jeżeli skarga została uznana za zasadną, Komisja podejmuje odpowiednie działania. W trakcie podejmowania tej decyzji Komisja bierze pod uwagę zasady wymienione w punkcie 1.

Działania w stosunku do terapeuty
Działania te mogą uwzględniać dowolną z podanych dalej opcji lub inne działania, które Komisja uzna za stosowne.
a. Definitywne lub czasowe cofnięcie licencji terapeutycznej bądź rekomendacji wydanej przez Towarzystwo.
b. Nałożenie restrykcji dotyczących typów klienta lub też rodzaju dozwolonej pracy
c. Wymaganie odbycia określonej liczby sesji terapii własnej i/lub superwizji. Formę i zakres superwizji ustala się odrębnie dla każdego przypadku.
d. Wyznaczenie okresu czasu, w którym terapeuta/tka pracuje nad sobą a efekty tej pracy przedstawia w trakcie spotkania z Komisją Etyczną lub egzaminu. Terapeuta/tka może zostać zobowiązany/na do ponownego zdawania niektórych egzaminów.
Wyniki procedury oficjalnej są ogłaszane publicznie.

Koszty.
Komisja Etyczna nie odpowiada za koszty poniesione przez którąkolwiek ze stron, chociaż istnieje możliwość złożenia wniosku o zwrot kosztów. Decyzja w tej sprawie należy do Komisji.

Odwołanie od decyzji Komisji
Decyzja Komisji Etycznej jest wiążąca. Terapeuta/tka lub też osoba wnosząca skargę mogą odwoływać się od decyzji. W takim przypadku Komisja Etyczna, mediatorzy oraz zewnętrzny moderator Towarzystwa podejmą decyzję czy odwołanie powinno być rozpatrzone, a w przypadku opinii pozytywnej, przez kogo.

 
  25946 odwiedzający (50362 wejścia) Wszystkie prawa zastrzeżone © Marzena Wasilewska  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja